Wat zijn de feiten als het gaat om sekseverschillen bij geneesmiddelenonderzoek- en gebruik? Is het echt waar dat vrouwen meer medicijnen slikken dan mannen en er te weinig onderzoek wordt gedaan op vrouwen? WOMEN Inc. pleit samen met de Alliantie Gender en Gezondheid voor zorg op maat waar de gezondheidsverschillen tussen mannen en vrouwen worden meegenomen. Ook bij geneesmiddelen blijft dit een belangrijk onderwerp. In dit artikel zetten wij een aantal vragen en antwoorden over m/v verschillen bij medicijngebruik op een rijtje.
Vrouwen hebben 60% meer kans op bijwerkingen van medicijnen.
Bij 8 van de 10 geneesmiddelen die tussen 1997 en 2001 van de markt werden gehaald vanwege ernstige bijwerkingen, ging het om bijwerkingen bij vrouwen.
Sommige verschillen in bijwerkingen zijn moeilijk te verklaren; het kan zijn dat bijwerkingen bij vrouwen vaker voorkomen, maar daarnaast kan ook meespelen dat vrouwen alerter zijn op ongewenste effecten.
Vrouwen worden vaker dan mannen in het ziekenhuis opgenomen vanwege bijwerkingen van plaspillen (bijvoorbeeld hartritmestoornissen, verwardheid en spierslapte door een te laag natrium- of kaliumgehalte in het bloed).
Vrouwen slikken meer geneesmiddelen dan mannen. 61% van de mannen en 74% van de vrouwen gebruikte in 2012 een of meer geneesmiddelen.
Vrouwen gebruiken vaker dan mannen meer geneesmiddelen tegelijkertijd, wat invloed kan hebben op de bijwerkingen.
Het geneesmiddelengebruik van vrouwen is het grootst tussen de 20 en 29 jaar.
Vrouwen slikken vaker dan mannen slaapmiddelen, antidepressiva en reumamiddelen.
Middelen tegen ADHD en jicht en cholesterolverlagers worden juist vaker aan mannen voorgeschreven.
De werking van een medicijn wordt door verschillende factoren bepaald: gewicht, lengte, lichaamsoppervlak, hoeveelheid lichaamswater, ‘extracellulair’ water en ‘intracellulair’ water.
De manier waarop een medicijn zich verspreidt hangt af van de samenstelling van het lichaam. Mannen hebben bijvoorbeeld meer water in het lichaam. Als een man en een vrouw dezelfde hoeveelheid van een wateroplosbaar (hydrofiel) geneesmiddel krijgen toegediend, heeft dit geneesmiddel een hogere piekconcentratie van het werkzame middel, omdat de hoeveelheid water kleiner is. Bij medicijnen die opgelost worden in vet is dit andersom. Vrouwen hebben meer lichaamsvet, dus de piekconcentratie bij vetoplosbare (lipofiele) is bij vrouwen lager dan bij mannen.
SSRI’s, remmers die worden gebruikt bij de behandeling van depressies, zijn bij vrouwen effectiever dan bij mannen, omdat oestrogeen de effecten van de SSRI’s versterkt. Omdat dit fenomeen nog onvoldoende onderzocht is, weten we niet hoe dit komt.
Paracetamol heeft op vrouwen minder effect dan op mannen. Dit komt door de verschillende reacties van bloedplaatjes bij mannen en vrouwen.
Vrouwen zijn 20% tot 30% gevoeliger voor spierverslappende middelen.
Digoxine, een middel tegen hartfalen, wordt bij vrouwen 40% vaker in een te hoge dosis voorgeschreven.
In 1993 werden richtlijnen opgesteld die stellen dat in alle fasen van klinisch onderzoek beide seksen betrokken moeten worden. Dit werd eerst niet gedaan omdat de ingewikkelde hormoonhuishouding van vrouwen als ‘lastig’ werd ervaren, terwijl die van grote invloed kan zijn op de werking van het medicijn en de bijwerkingen ervan.
In deze richtlijnen staat bijvoorbeeld dat de onderzoekspopulatie een goede afspiegeling moet zijn van degenen die het geneesmiddel gaan gebroken. Ook staat in de richtlijnen dat er apart gerapporteerd moet worden over de resultaten bij vrouwen en mannen, zodat het verschil in effectiviteit en bijwerkingen tussen de geslachten duidelijk wordt vastgelegd.
De richtlijnen zijn er dus, maar worden heel vaak niet nageleefd, omdat het geen harde eisen zijn. Zo zijn vrouwen onder andere bij onderzoek naar geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk, diabetes en hepatitis nog steeds ondervertegenwoordigd. Ook houdt slecht 40% van de Europese studies zich aan de regel om aparte rapportages te maken voor de effecten bij vrouwen en mannen.
WOMEN Inc. pleit samen met de Alliantie Gender en Gezondheid voor zorg op maat waar de gezondheidsverschillen tussen mannen en vrouwen worden meegenomen in onderzoek, onderwijs, diagnose en behandeling.
Met vriendelijk groet,
Ellen Kruize
Eigenaar Northeast Personeelsdiensten | Apothekersassistent
Op de hoogte blijven van ons nieuws kan via deze link:
Kom jij naar ons Benefiet Symposium? Ben jij doktersassistent of apothekersassistent en heb je naar aanleiding van dit artikel vragen of ben je op zoek naar een andere baan? Ik help je graag, wil je meer weten neem dan contact met ons op. Alle vacatures kun je hier vinden. Northeast helpt graag om het werk leuker te maken!
Bron: womeninc.nl
Meer lezen: Het artikel “Verschillen tussen mannen en vrouwen” waarin dr. Loes Visser een paar voorbeelden noemt over m/v verschillen bij geneesmiddelengebruik.
Het hoofdstuk Gezondheid in de Emancipatiemonitor 2014 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).